Gập ghềnh XK điều cuối năm

Trong 7 tháng đầu năm, XK điều đạt trên 106.000 tấn điều nhân, nhưng giá trị lại giảm nên hầu hết các DN chỉ hòa vốn hoặc lỗ

Theo Hiệp hội Điều VN (Vinacas), hiện các DN điều đều gặp khó khăn về thị trường, giá... Trong đó, đáng chú ý là các rào cản kỹ thuật thương mại ở những quốc gia nhập khẩu.

Từ khó khăn về thị trường

Ông Đặng Hoàng Giang - Tổng thư ký Vinacas dự báo, 5 tháng cuối năm, ngành điều tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó nỗi lo về thị trường giảm sút đang đến rất gần.

Đơn cử như thị trường Trung Quốc, mặc dù là thị trường tiêu thụ lớn thứ hai của hạt điều VN, song thường là hàng thấp cấp và thông qua đường tiểu ngạch, nhưng từ 2 năm trở lại đây thị trường này bắt đầu có dấu hiệu giảm dần. Đặc biệt, gần đây để giảm lượng XK điều của VN, Trung Quốc đã đánh thuế tăng gấp 4 lần, đồng thời nâng các tiêu chuẩn chất lượng, VSATTP đối với mặt hàng này khiến “cửa” cho hạt điều vào thị trường này càng ngày càng hẹp.

Không chỉ có khó khăn về thị trường XK mà những khó khăn về nội tại của DN, thời tiết, diện tích sụt giảm... cũng ảnh hưởng tới chất lượng và số lượng hạt điều XK. Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nắng mưa thất thường, tại nhiều vùng điều trọng điểm như Bình Phước, Đồng Nai phổ biến tình trạng hoa bị khô, héo đã dẫn đến tỉ lệ đậu trái chỉ đạt từ 30 - 40%. Theo số liệu thống kê của Cục Trồng trọt, hiện diện tích điều của VN tiếp tục giảm mạnh và điều đáng quan tâm là năng suất bình quân chỉ đạt 8,4 tạ/ha, giảm hơn 0,7 tạ/ha so với cùng kỳ năm 2011.

Đến chất lượng giảm sút

Nhận xét về hạt điều VN, ông John Waring - Chủ tịch Hiệp hội điều Australia nhận định: Sản lượng điều XK của VN chiếm thị phần lớn trên thế giới nhưng chất lượng không đồng đều, việc ghi nhãn xuất xứ chưa trung thực làm ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng. Do vậy, thời gian gần đây, chúng tôi đã chuyển sang nhập khẩu điều Ấn Độ.

Thậm chí, ông Joseph Lang – GĐ điều hành Cty Kenkko, một DN chuyên kinh doanh các mặt hàng nông sán của Anh Quốc còn thẳng thắn: Gần đây, nhiều DN XK điều VN xuất khẩu những lô hàng với chất lượng kém, không bảo đảm ATVSTP. Điều này vô cùng tác hại cho ngành điều VN, vì các nhà nhập khẩu buộc phải bỏ thị trường VN.

Khuyến nghị từ Vinacas

Theo Vinacas, trong 7 tháng đầu năm, XK đạt trên 106.000 tấn điều nhân, đạt kim ngạch 722 triệu USD nhưng giá trị lại giảm nên hầu hết các DN chỉ hòa vốn hoặc lỗ. Vì vậy, Vinacas nhận định, kim ngạch XK năm 2012 chỉ đạt 1,1 tỉ USD, so với mức dự báo ban đầu là 1,5 tỉ USD.

Để có thể đạt được mục tiêu trên Vinacas có những kiến nghị với Chính phủ, NHNN và Bộ NN&PTNT có những chính sách hỗ trợ tối đa cho các DN. Cụ thể: về vốn vay, hạn mức tín dụng, đầu tư trang bị mới máy móc, thiết bị theo hướng cơ giới hóa, tự động hóa để giảm thiểu sự phụ thuộc vào lao động... Bộ NN-PTNT phối hợp cùng các tỉnh và Vinacas triển khai Thông tư 75/2009/TT-BNNPTNT về việc ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về điều kiện an toàn vệ sinh trong sản xuất nông sản, hạt điều; và Thông tư 14/2011/TT-BNNPTNT về quy định kiểm tra, đánh giá cơ sở sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp và sản phẩm nông lâm thủy sản... để đảm bảo chất lượng điều XK.

Theo các chuyên gia, với những tiềm năng, thế mạnh hiện nay, VN hoàn toàn có thể đưa giá trị hạt điều của VN cao hơn nữa, thậm chí là số 1 thế giới. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cùng với việc Nhà nước có các giải pháp dài hơi hỗ trợ về lãi suất, giống, diện tích trồng... các DN cần nâng cao chất lượng ATVSTP, nâng cao chất lượng hạt điều nhằm tạo được vị thế trên thị trường quốc tế. Ngoài ra, cần coi trọng hơn nữa tiêu thụ trong thị trường nội địa, bởi hiện thị trường nội địa chỉ chiếm 5% sản lượng điều của VN. Đây là sự lãng phí cơ hội rất lớn cho hạt điều.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)