Triều Tiên bất ngờ đề xuất đàm phán mở lại khu Kaesong

Lối vào khu công nghiệp Kaesong sau khi khu này bị Triều Tiên đóng cửa hồi tháng 4 - Ảnh: AP.

Triều Tiên vừa đề nghị Hàn Quốc tổ chức các cuộc đàm phán về mở cửa trở lại các dự án chung đang bị đình lại giữa hai miền, bao gồm khu công nghiệp chung Keasong bị đóng cửa cách đây ít lâu.

Theo tờ Wall Street Journal, diễn biến bất ngờ nói trên đánh dấu một cú đột phá trong quan hệ liên Triều, sau khi mối quan hệ này suy giảm xuống một mức đáy mới trong năm nay. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, tiến trình đàm phán song phương vẫn chưa có gì được đảm bảo, bởi Seoul muốn tìm kiếm sự đảm bảo an ninh từ Bình Nhưỡng cho các dự án hợp tác giữa hai miền.

Sau nhiều tuần liên tục từ chối các cuộc gọi từ phía Hàn Quốc nhằm đề xuất tổ chức đàm phán chính thức, hôm nay (6/6), chính Bình Nhưỡng đã đưa ra đề xuất đàm phán về nối lại hoạt động của khu công nghiệp chung Kaesong. Nếu được tổ chức, đây sẽ là cuộc đối thoại chính thức đầu tiên giữa hai miền Triều Tiên sau hơn 2 năm.

Khu Kaesong được mở cửa vào năm 2004 và liên tục hoạt động qua những giai đoạn căng thẳng leo thang trong quan hệ trên bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, tháng 4 vừa qua, khu này đã bị đóng cửa sau khi Triều Tiên gia tăng thái độ gây hấn và rút toàn bộ công nhân khỏi đây.

Trong một tuyên bố phát đi trên kênh truyền hình nhà nước, Triều Tiên cho biết, thời gian và địa điểm đàm phán có thể do phía Hàn Quốc quyết định.

Đáp lại “lời mời” của Triều Tiên, Bộ Thống nhất của Hàn Quốc cho biết, Seoul sẽ xem xét đề xuất này một cách tích cực và sẽ thông báo cụ thể các cuộc đàm phán sau. “Chúng tôi hy vọng rằng Hàn Quốc và Triều Tiên có thể xây dựng lòng tin thông qua cơ hội này”, tuyên bố từ Bộ Thống nhất của Hàn Quốc nói.

Ngoài việc mở lại khu Kaesong, Bình Nhưỡng còn đề xuất mở lại khu nghỉ dưỡng Mount Kumgang. Đây là khu nghỉ dưỡng được xây dựng và vận hành bởi một công ty Hàn Quốc tại Triều Tiên, nhưng bị đóng cửa vào năm 2008 sau khi một binh sỹ Triều Tiên nổ súng khiến một du khách Hàn Quốc thiệt mạng.

Ngoài ra, Bình Nhưỡng cho hay, đàm phán giữa hai miền Triều Tiên còn có thể bao gồm các vấn đề về nhân đạo như nối lại các cuộc đoàn tụ cho các gia đình bị ly tán bởi chiến tranh.

Triều Tiên nói, nếu Hàn Quốc hưởng ứng đề xuất nối lại đàm phán, các kênh trao đổi giữa hai bên có thể được thiết lập trở lại. Đầu năm nay, các kênh liên lạc giữa hai miền gần như đã bị Triều Tiên “xóa sổ” toàn bộ sau khi nước này bị áp lệnh trừng phạt sau vụ thử hạt nhân hôm 12/2.

Kaesong, khu công nghiệp với 53.000 công nhân, chủ yếu là người Triều Tiên này được xem là biểu tượng còn lại cuối cùng cho sự hợp tác liên Triều. Mỗi năm, Kaesong đem lại cho Triều Tiên số tiền lương nhân công khoảng 90 triệu USD, trả trực tiếp cho Bình Nhưỡng. Có 123 công ty vừa và nhỏ của Hàn Quốc đặt cơ sở sản xuất tại khu này.

Sau khi Kaesong bị đóng cửa, các công ty Hàn Quốc hoạt động tại đây đã liên tục kêu gọi mở cửa trở lại khu này. Cuối tháng trước, Triều Tiên mời các công ty trong Kaesong trở lại nhà máy, nhưng tiếp tục từ chối đàm phán với Seoul. Trong khi đó, Seoul tuyên bố, phải có đàm phán trước khi bất kỳ công ty Hàn Quốc nào trở lại Kaesong.

Hiện chưa rõ động cơ cho việc Triều Tiên đề xuất đàm phán. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, có khả năng, Trung Quốc, đồng minh có thể nói là duy nhất của Triều Tiên, đang gây sức ép buộc Bình Nhưỡng phải kiềm chế các hành vi gây hấn để đổi lấy việc duy trì sự hậu thuẫn về kinh tế và ngoại giao từ phía Bắc Kinh. Tháng trước, truyền thông Trung Quốc đưa tin, một quan chức cao cấp Triều Tiên có nói với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng, Bình Nhưỡng sẽ tìm cách giải quyết các vấn đề ngoại giao thông qua đàm phán.

Một số nhà phân tích cho rằng, Triều Tiên muốn khôi phục nguồn thu đã bị cắt đứt từ khu Kaesong cũng như khu nghỉ dưỡng Mount Kumgang để giảm bớt sự phụ thuộc kinh tế vào Trung Quốc.

Tuy nhiên, trong tiến trình đàm phán, phía Hàn Quốc có thể sẽ tìm kiếm sự đảm bảo về an ninh từ phía Triều Tiên cho các dự án chung. Seoul đã nói rằng, Triều Tiên nên tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế trong vận hành khu Kaesong và không được sự dụng khu này như một đòn bẩy chính trị.

Sau cú nổ súng gây chết du khách Hàn Quốc ở khu Kumgang vào năm 2008, Hàn Quốc kêu gọi điều tra, nhưng Triều Tiên từ chối, dẫn tới vụ đóng cửa khu này. Đây là khu nghỉ dưỡng mở cửa năm 1998, đã thu hút gần 2 triệu du khách, tạo nguồn thu hàng triệu USD cho Triều Tiên.

(Theo Vneconomy)