Thu đúng thu đủ trong lĩnh vực Hải quan: Còn lắm chông gai

Năm nào cũng vậy, trong kế hoạch thực hiện mỗi năm, công tác chống thất thu NSNN, thu đúng thu đủ luôn được ngành hải quan đặt ra là nhiệm vụ trọng tâm và quyết liệt. Tuy nhiên, để thực hiện được mục tiêu đặt ra là cả con đường còn lắm gian nan, vất vả.

Theo Cục Thuế XNK - TCHQ, hiện nay còn nhiều bất cập trong thực hiện chống thất thu NSNN. Trước tiên là hạn chế trong việc xác định trị giá tính thuế. Theo Cục Thuế XNK, hệ thống cơ sở dữ liệu để tham vấn hiện nay còn nghèo nàn, danh mục rủi ro về giá dàn trải, chưa trọng tâm, trọng điểm nên đa số dựa vào thông tin do DN khai báo. Thực trạng này đã dẫn tới vô hình chung “hợp thức hoá” cho tình trạng gian lận thương mại, bỏ lọt nhiều trường hợp trị giá khai báo đối với mặt hàng thuộc danh mục QLRR. Tỉ lệ bác bỏ giá khai báo sau tham vấn thấp, chỉ đạt khoảng 50% so với tổng số lô hàng tham vấn. Tình trạng xác định trị giá thấp hơn cơ sở dữ liệu, bỏ sót các khoản phải cộng khi xác định trị giá như: phí bản quyền, phí giấy phép, phí bảo hiểm... vẫn xảy ra nhiều do nội dung mang tính kỹ thuật còn chung chung, khó hiểu mà không có hướng dẫn cụ thể. Các đối tượng gian lận cũng vì thế mà ngày càng tinh vi và phức tạp hơn. Họ dựa vào các mức giá tại danh mục quản lý rủi ro, danh mục mặt hàng trọng điểm để khai báo thấp dần trị giá thực thanh toán; Khai báo giá thành phẩm, sản phẩm nguyên chiếc thấp hơn so với nguyên vật liệu chính cấu thành; Không khai báo tiền bản quyền, phí giấy phép; Khai báo thấp trị giá hàng XK đối với hàng XK có mức thuế cao, khai báo là hàng khuyến mãi đối với hàng không phải hàng khuyến mãi…

Bên cạnh đó, công tác phân loại hàng hóa, xác định mức thuế cũng còn nhiều bất cập. Biểu thuế NK ưu đãi tuy đã được sửa đổi theo hướng tích cực hơn nhưng vẫn còn hiện tượng các mặt hàng có tên gọi hoặc phạm vi sử dụng tương tự nhau nhưng lại có mức thuế suất khác nhau và chưa có tiêu chuẩn phân biệt, dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện kéo dài. Việc mô tả tên hàng của thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế Bảo vệ môi trường, thuế GTGT cũng chưa tương thích với danh mục biểu thuế NK và chưa đánh mã số tương ứng với Biểu thuế NK ưu đãi, gây khó khăn…

Ngoài ra, Tiêu chuẩn VN của nhiều mặt hàng còn sơ sài, chưa phù hợp để sử dụng làm cơ sở phân loại hàng hóa, hệ thống cơ sở dữ liệu về phân loại hàng hoá. Tất cả những hạn chế này là những cản trở khó vượt qua của ngành hải quan.

Quyết tâm vượt qua

Để thực hiện thu đúng, thu đủ, thu kịp thời cho NSNN, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng thất thu, về lâu dài ngành Hải quan xác định một mặt phải tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý như: sửa Luật Hải quan, Luật quản lý thuế theo hướng bổ sung cụ thể hơn các quy định về phân loại hàng hóa, xác định trị giá, xác định xuất xứ trước khi làm thủ tục hải quan để phù hợp với chuẩn mực quốc tế, khắc phục tình trạng chưa thống nhất trong phân loại hàng hóa, xác định trị giá, xác định xuất xứ, góp phần ngăn chặn hiện tượng gian lận, trốn thuế qua phân loại mã số, xác định trị giá, xác định xuất xứ.

Mặt khác, ngành luôn bám sát chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Bộ Tài chính, TCHQ, tình hình phát triển kinh tế xã hội để xây dựng, lập dự toán thu NSNN có cơ sở khoa học. Qua đó tiến hành kiểm tra, rà soát trên hệ thống dữ liệu các mặt hàng có trị giá khai báo thấp, có dấu hiệu gian lận thương mại, các mặt hàng nhạy cảm không khuyến khích NK để bổ sung vào danh mục QLRR hàng hóa XNK.

Bên cạnh đó, ngành Hải quan sẽ thực hiện thí điểm mua tin về giá tính thuế với các nước, tổ chức quốc tế, DN; trao đổi thông tin với Tổng cục thuế, cục quản lý giá. Ban hành công khai các tài liệu tham khảo HS trên trang website của TCHQ để người khai hải quan hiểu sâu hơn về pháp luật thuế, pháp luật hải quan.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)