XK gạo những tháng cuối năm 2012: Đối mặt với biến động

Các DN XK gạo phải cẩn trọng trong các hợp đồng thương mại tập trung

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên cho rằng, gạo VN vững giá trên thị trường XK thời gian qua là do được hỗ trợ bởi kế hoạch mua gạo dự trữ của Chính phủ trong cả hai vụ đông xuân và vụ thu hoạch lúa hè thu ở ĐBSCL khi bước vào cao điểm.

Cẩn trọng không thừa

Bước vào đầu tháng 8, thị trường XK gạo sau một thời gian dài giá gạo giảm xuống và đứng ở mức khá thấp, thì mới đây giá gạo XK đang có chiều hướng tăng nhẹ. Gạo thơm từ 615 – 625 USD/tấn đã lên 625 – 635 USD/tấn; loại 5% tấm từ mức giá 405 – 415 USD/tấn đã tăng lên 420 – 430 USD/tấn; gạo 25% tấm từ 365 – 375 USD/tấn đã “nhảy” vọt lên 395 – 405 USD/tấn. Còn gạo tấm từ mức 340 – 350 USD/tấn cũng tăng lên 370 – 380 USD/tấn.

Lũy kế đến hết tháng 7 năm nay, các DN đã mua vào trên 4,7 triệu tấn gạo hàng hóa cùng với lượng gạo tồn kho năm 2011 là 1,1 triệu tấn chuyển sang là 5,8 triệu tấn. Đến nay, qua XK, trong kho của các DN vẫn còn tồn 1,627 triệu tấn. Trên cơ sở đó, VFA đề ra định hướng XK về lượng gạo sẽ XK các tháng còn lại năm 2012 là 2,824 triệu tấn, để đạt mức XK gạo cả năm trên 7 triệu tấn gạo. Nếu so với kết quả đăng ký hợp đồng XK của các DN là 6,054 triệu tấn thì các DN chỉ cần ký hợp đồng XK khoảng gần một triệu tấn gạo hàng hóa nữa là đạt mục tiêu định hướng đề ra.

Trước những diễn biến phức tạp của thị trường XK gạo cuối năm, Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên đề nghị VFA cùng với Bộ NN-PTNT và các địa phương xem xét lại chất lượng, sản lượng và chủng loại để thích ứng với nhu cầu thị trường. “Riêng đối với thị trường Châu Á, các DN cần năng động hơn và làm việc bài bản hơn để xâm nhập và trụ vững ở các thị trường này, đặc biệt là thị trường Trung Quốc” - ông Biên nhấn mạnh.

Theo ông Biên, VFA cần tiếp tục duy trì và phát huy vai trò của trung tâm xúc tiến XK nhằm hạn chế các rủi ro trong khâu thanh toán và năng động trong việc tạo mối liên kết vững chắc giữa các DN của hai nước với nhau thông qua việc mở văn phòng đại diện tại Trung Quốc, đồng thời ngăn chặn việc cạnh tranh không lành mạnh của các DN XK làm ảnh hưởng đến hình ảnh hạt gạo XK của VN. Về điều hành và mở rộng thị trường, hiện Bộ Công Thương vẫn đang nỗ lực để tìm kiếm mới những thị trường XK gạo nhằm khơi thông giúp các DN XK gạo hoàn thành kế hoạch đề ra trong năm 2012 này.

Bên cạnh đó, các DN cũng phải hết sức cẩn trọng trong các hợp đồng thương mại tập trung (trong 7 tháng qua, lượng hợp đồng thương mại chiếm ưu thế với trên 80% lượng XK), nhất là trong việc chấp thuận các yêu cầu trong giao nhận của phía đối tác qua việc pha trộn các phẩm cấp gạo lại với nhau theo yêu cầu của khách hàng. Sự việc này không chỉ xảy ra với các đơn hàng qua Trung Quốc mà mới đây, một số thương lái Thái Lan thông qua cửa ngõ biên giới Campuchia cũng đề nghị tương tự.

Hướng đến thị trường XK gạo cao cấp

Trước những cạnh tranh gay gắt tại các phân khúc gạo phẩm cấp thấp, nhiều DN XK gạo VN đã chuyển hướng sang các thị trường gạo cao cấp dù đây là thị trường chưa phải là thế mạnh của VN. VFA cũng đã thành lập một đoàn với hơn 50 DN XK gạo VN tổ chức buổi hội chợ triển lãm tại Quảng Châu để qua đó quảng bá, giới thiệu hạt gạo Việt đồng thời làm cầu nối kết gắn giữa các DN của hai quốc gia lại với nhau thông qua các bản hợp đồng ghi nhớ.

Theo ông Phạm Văn Bảy - Phó Chủ tịch VFA việc mở văn phòng đại diện của VFA tại Trung Quốc, sẽ giúp cho các đối tác cả hai bên có cơ hội giao thương với nhau một cách thuận lợi. Các DN XK VN có thể nắm được các thông tin về khả năng tài chính, năng lực của đối tác cũng như nhu cầu của thị trường. Ngược lại, các DN Trung Quốc cũng qua đó để hiểu biết thêm về năng lực cung ứng, chất lượng gạo cũng như giá cả thị trường… Qua buổi hội thảo này, các DN Trung Quốc đã ký kết hợp đồng thu mua hơn 1,5 triệu tấn gạo cao cấp của DN VN.

Cũng theo ông Bảy, khi các hợp đồng thương mại tập trung vẫn đang tiếp tục giao hàng theo hợp đồng đã ký thì vẫn còn nhiều nước NK gạo vẫn còn hạn ngạch, nhất là thị trường Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc với nhu cầu nhập gạo cấp cao của VN.

Điều này một lần nữa khẳng định: VN cần chú trọng đến chất lượng gạo XK trong thời gian tới, nhất là các loại gạo cao cấp mang lại nhiều giá trị gia tăng của hạt gạo Việt.

Thứ trưởng Nguyễn Thành Biên: Nếu Thái Lan bất ngờ xả hàng... Tất cả các phân khúc gạo đều có sự cạnh tranh quyết liệt. Trong khi đó, VN chủ yếu sản xuất gạo trắng, hạt dài, loại gạo đang chiếm ưu thế với 60% lượng tiêu thụ trên thị trường XK. Ưu điểm của loại gạo này là sản lượng ổn định, chất lượng tương đối và phục vụ nhiều đối tượng khách hàng với giá cạnh tranh so với gạo Thái Lan. Tuy nhiên, một giả thiết được đưa ra nếu Thái Lan bất ngờ xả hàng trong thời gian tới do bị áp lực bởi các kho chứa đã đầy mà vụ thu hoạch tới đang cận kề thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc XK gạo của VN. Ông Phạm Văn Bảy - Phó chủ tịch VFA: Nhiều mối lo “cộng hưởng” Cho dù chưa đánh giá được chiến thuật XK gạo của Thái Lan thời gian tới, nhưng nếu nước này trước sức ép về lượng tồn kho quá lớn như hiện nay buộc phải hạ giá bán, lúc đó sẽ rất nguy hiểm cho lúa, gạo VN. Trong khi đó, Ấn Độ, Pakistan và Myanmar đang nổi lên rất mạnh và trở thành mối lo ngại lớn của các DN XK VN về gạo giá thấp. Đây sẽ là “cộng hưởng” để gạo VN dễ dàng rơi vào thế... chân tường.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)