Khi nông dân nghe thương lái và VFA

Nông dân ĐBSCL đang phơi lúa đông xuân. Ảnh: TL.

Trước vụ đông xuân 2011/12 nông dân ĐBSCL được thương lái và Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) khuyên trồng giống lúa cấp thấp IR50404 vì đang được giá. Nhưng nay thương lái lại không mua loại lúa này khiến lúa rớt giá liên tục trong thời gian qua. Người dân dở khóc dở cười vì không biết có bán được hay không. 

Theo một nông dân ở Đồng Tháp, hiện giá lúa cấp thấp IR 50404 ở mức 4.000- 4.100 đồng/kg, OM 4900 là 5.200 đồng/kg, Jamine 85 là 6.400 đồng/kg. Mức giá này giảm từ 600- 800đồng/kg nếu so với đầu tháng 2. Do hiện tại không có người mua nên người dân đưa về nhà phơi để dự trữ chờ thương lái mua thì bán.

Trong một lần trả lời phỏng vấn của Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, ông Nguyễn Văn Đồng, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Hậu Giang cho biết, trong cuộc họp giữa Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) và 22 tỉnh thành phía Nam vào tháng 10-2011, đại diện của VFA khẳng định Việt Nam sẽ có lợi thế trên thị trường gạo và nhu cầu tiêu thụ gạo cấp thấp nhiều nên khuyến khích người dân trồng IR 50404 trong vụ đông xuân 2011-2012.

Tuy nhiên, mới đây, VFA cho biết, do phải cạnh tranh với Ấn Độ, Pakisitan nên gạo cấp thấp của Việt Nam khó tìm được đơn hàng, điều này đồng nghĩa là hơn 50% diện tích trồng lúa IR 50404 ( khoảng 650.000 héc ta) của vụ đông xuân chưa được mua.

Ông Phạm Văn Dư, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ NN&PTNT cho biết, đúng là trước vụ đông xuân VFA có nói là lúa cấp thấp như IR50404 bán được. Cụ thể, trong năm 2010, 2011 lúa cấp thấp của Việt Nam có nhiều người mua, và nhiều doanh nghiệp tin rằng lúa cấp thấp vẫn sẽ được tiêu thụ trong năm 2012.

Nhưng sang năm 2012 Ấn Độ bất ngờ đưa ra thị trường một lượng gạo cấp thấp khiến Việt Nam mất đi những hợp đồng xuất khẩu gạo cấp thấp, vốn là thế mạnh của Việt Nam.

Theo Cục Trồng trọt, mặc dù VFA và thương lái “đặt hàng” người dân trồng lúa cấp thấp, nhưng nay họ chần chừ mua vào  Vì việc đặt hàng này không có một hợp đồng (bằng giấy) ràng buộc nên giờ người dân làm ra lúa IR 50404 cũng không thể bắt lỗi được. Đây là cái khó của ngành nông nghiệp nước ta hiện nay.

Hằng năm, trước vụ mùa mới, Cục Trồng trọt thường đưa ra khuyến cáo diện tích trồng lúa cấp thấp chỉ từ 15- 20%. Lý do để Cục Trồng trọt đưa ra là dựa trên tính đa dạng sinh học cho vùng trồng lúa ĐBSCL. Nhưng trên thực tế, những khuyến cáo này không được người dân nghe và làm theo.

“Lâu nay ở ĐBSCL người nông dân có một tiền lệ là trước khi xuống giống thường hỏi thương lái và thương lái nói lúa nào bán được thì gieo giống đó”, ông Dư cho hay.

Theo Bộ NN&PTNT, một trong những khó khăn của ngành lúa gạo Việt Nam là chưa dự báo được thị trường lúa gạo thế giới, điều này được thể hiện bằng việc Ấn Độ bán ra một lượng gạo cấp thấp nhưng Việt Nam hầu như không dự báo được. Kết quả, bây giờ khiến người dân dở khóc, dở cười vì lúa làm ra không bán được.

Từ ngày 15-3, Việt Nam bắt đầu mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo, nhưng theo Cục Trồng trọt thì nhiều khả năng lúa cấp thấp, đặc biệt là IR50404, sẽ không được mua nhiều vì Việt Nam thiếu kho dự trữ lẫn đơn hàng xuất khẩu.

Theo Cục Trồng trọt, nếu hiện tại Việt Nam hoàn thành việc xây dựng hệ thống kho chứa 4 triệu tấn lúa thì may ra doanh nghiệp mới mua hết lúa cho người dân được.

(Theo Thời báo kinh tế SG)