Mất trí nhớ - Có phải do virus?

Một nghiên cứu trên chuột mới đây cho thấy sau khi nhiễm một số loại virus cấp tính, não bộ có thể bị tổn thương gây ra một số vấn đề về trí nhớ. Điều đáng lo ngại là vấn đề này có thể xảy ra một thời gian sau khi lành bệnh và không quá trầm trọng để có thể nhận ra ngay.

Nhóm virus picornavirus bao gồm những virus gây ra các bệnh thông thường như: cảm cúm, tiêu chảy... kể cả chứng tổn thương vùng Hippocampus, được biết như là trung tâm biểu lộ và ghi nhớ (trung tâm xử lý). Nhóm virus thuộc họ picornavirus gây nhiễm cho hơn 1 tỷ người mỗi năm trên thế giới, trung bình mỗi năm, một người có thể bị nhiễm bởi nhóm virus này 2 đến 3 lần.

Một số người đã từng nhiễm picornavirus ở mức nghiêm trọng. Điều này giải thích vì sao khi về già họ thường gặp những vấn đề liên quan đến trí nhớ trong khi họ chưa từng mắc bệnh liên quan đến hệ thần kinh, ví dụ như bệnh Alzheimer.

Charles Howe và cộng sự ở bang Minnesota, Mỹ, đã chứng minh giả thuyết về nguyên nhân gây ra chứng mất trí nhớ ở người già bằng thí nghiệm tiêm dòng virus Theiler's murine encephalomyelitis (gây viêm thùy hải mã ở người) vào chuột. Dòng virus biến đổi gene này xâm nhập và gây bệnh cho chuột nhưng không đi vào chu trình làm tan tế bào...

Sau khi chuột đã phục hồi, các nhà khoa học bắt đầu tiến hành các thí nghiệm tập tính nhằm so sánh trí nhớ của chúng với những con khoẻ mạnh trong lô đối chứng.
Kết quả cho thấy rằng những con chuột nhiễm virus gặp khó khăn trong việc tìm đường đi trong mê cung hơn dù chúng có thể dễ dàng làm được điều này trước đó. Sau thí nghiệm về tập tính, kết quả kiểm tra cấu trúc não cho thấy rằng bộ não của những chú chuột đem thí nghiệm cũng bị phá hủy ở vùng Hippocampus.

Một khi hiện tượng này xảy ra trên chuột thì nó cũng có thể ảnh hưởng đến người theo cùng một cách. Vì virus gây ra cảm cúm và tổn thương vùng hippocampus là cùng một họ (picornavirus), cho nên lý do của sự phá hủy não dần dần là do những đợt cảm cúm lặp đi lặp lại trong suốt quãng đời.Và đã có kế hoạch điều tra một cách chi tiết những chứng cứ về quá trình này.

Tuy nhiên, Ts Charge và cộng sự đã tìm thấy một hợp chất có thể bảo vệ những con chuột khỏi sự phá hủy não do nhiễm virus. Hi vọng rằngtrong tương lai, hợp chất đó có thể sẽ được áp dụng trên người nhằm hạn chế tình trạng thoái hoá trí nhớ do virus.

Thùy hải mã là một tập hợp các tế bào não đặc biệt nằm ngay bên trên cuống não & trãi dài qua tiểu não bên dưới vỏ não, có hình dạng giống như lưng con cá ngựa (Hippocampus sp) nên có tên gọi là thùy hải mã. Thùy hải mã là một bộ phận của não bộ có chức năng giải quyết các loại bộ nhớ cho não. Có 3 loại bộ nhớ bên trong não bộ, một gọi là bộ nhớ thường xuyên (ROM của máy vi tính được mô phỏng theo bộ nhớ thường xuyên này), hai là bộ nhớ gần (RAM của máy vi tính mô phỏng theo bộ nhớ gần) & bộ nhớ xa (ổ đĩa cứng của máy vi tính mô phỏng theo bộ nhớ xa này).

Ví dụ, Bạn nhớ được chi tiết bữa ăn sáng nay gồm những gì thuộc vào bộ nhớ gần; tên của Bạn là gì nằm ở bộ nhớ thường xuyên còn định lý Pitagor phát biểu như thế nào khi Bạn học thời lớp 7 gọi là bộ nhớ xa.

Thùy hải mã chủ yếu thực hiện công việc chuyển tải các thông tin qua lại giữa hai loại bộ nhớ gần và xa, nó giống như hoạt động liên lạc giữa RAM & ổ cứng: những thông tin nào thường xuyên được sử dụng sẽ được thùy hải mã sắp xếp vào vùng nhớ gần & những thông tin nào ít dùng hơn sẽ được xếp vào vùng nhớ xa. Ví dụ, khi Bạn chuẩn bị thi học phần môn Kinh tế chính trị thì những kiến thức này thuộc loại bộ nhớ gần, nhưng chúng sẽ trở thành loại bộ nhớ xa chỉ vài tháng sau đó (... trong trường hợp Bạn không phải thi lại!)

(Theo Tretoday)