Tranh cãi quanh việc dự đoán tuổi thọ qua gen

Cùng với thành tựu từ việc giải mã thành công bản đồ gen trên người, những ý tưởng ứng dụng mới từ gen đa ra đời. Từ việc dự báo trước những nguy cơ mắc bệnh, các vấn đề về thể chất, các nhà khoa học Mỹ đa tiến tới việc phát triển các thiết bị cho phép phân tích gen để kiểm tra tuổi thọ sinh học của con người.

Telomeres và câu chuyện thú vị về mối liên quan đến tuổi thọ

Quá trình nghiên cứu về sự tác động của gen đến sự gia tăng nguy cơ mắc các bệnh như tim mạch, suy giảm trí nhớ hay ung thư… đã giúp khoa học hiểu rõ hơn về những căn bệnh có tỉ lệ tử vong cao và tác động trực tiếp của nó đến tuổi thọ của con người. Ngoài các gen liên quan đến tuổi thọ đã được phát hiện. Trong quá trình nghiên cứu, sự khác biệt về cấu tạo độ dài của một đoạn gen trên các chuỗi chromosome đã khiến cho các nhà khoa học chú ý. Độ dài cấu trúc nằm ở cuối các chuỗi chromosome còn có tên gọi là telomeres có sự khác nhau giữa những người có tuổi thọ cao và người có tuổi thọ thấp được xem là yếu tố chỉ dẫn quan trọng cho biết tuổi thọ của một người có thể kéo dài bao nhiêu.

Năm 2003, các nhà khoa học Mỹ sau khi nghiên cứu 20 mẫu máu thu được từ 143 người tình nguyện trong độ tuổi trung bình 60 tuổi đã phát hiện ra rằng: độ dài của đoạn telomeres là dấu hiệu chỉ dẫn cho thấy họ sẽ sống được ít nhất trong khoảng 15 năm hoặc là hơn thế.

Năm 2004, một phụ nữ mắc chứng stress sau khi gặp tai biến sản khoa đã được phát hiện có cấu trúc độ dài đoạn telomeres ngắn hơn mức bình thường. Một số giả thuyết được đặt ra: liệu việc điều trị dứt điểm tình trạng stress có tác động gì tới độ dài telomeres hay không. Kết quả cho thấy: không có sự tác động này. Và hiện tượng đoạn telomeres ngắn ở người phụ nữ này có thể là dấu hiệu báo trước tuổi thọ ngắn hơn bình thường.

Năm 2009, một nghiên cứu trên những người đàn ông Scotland của các nhà khoa học Anh đã phát hiện thấy: những người có cấu trúc độ dài đoạn telomeres ngắn có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh về xương sống. Tuy nhiên, điều này không phản ánh gì đến tuổi thọ.

Sống điều độ sẽ góp phần nâng cao tuổi thọ.

Năm 2010, một thí nghiệm đưa enzym kích thích vào các tế bào trên những con chuột. Kết quả kiểm tra chuỗi chromosome cho thấy, độ dài đoạn telomeres ở những con chuột này được kéo dài thêm ra và tuổi thọ của chúng cũng cao hơn so với những con chuột bình thường.

Năm 2011, một nghiên cứu trên những người tình nguyện ở Anh tiếp tục cho thấy một số kết quả liên quan đến độ dài đoạn telomeres. Với những người có độ dài đoạn telomeres ngắn hơn, trong cuộc đời họ thường mắc nhiều bệnh tật hiểm nghèo gây ảnh hưởng đến tuổi thọ. Trung bình tuổi thọ của họ thường thấp hơn so với những người khác.

Theo TS. Maria Blasco - người trực tiếp tham gia nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu ung thư Quốc gia Tây Ban Nha tại thủ đô Malread, đồng thời từng là người nghiên cứu về cấu trúc của telomeres cho biết: Nếu như đoạn telomeres ở một người ngắn hơn mức bình thường thì đó là dấu hiệu báo trước người đó sẽ có nguy cơ bị chết trẻ hơn so với những người mà cấu trúc gen của họ có đoạn telomeres dài hơn. Tuy nhiên, việc dự báo ở đây cũng chỉ mang tính tương đối chứ không thể dự báo chính xác con số ngày tháng năm mà tuổi thọ của một người có thể đạt được. Theo giới chuyên gia, công nghệ phân tích cấu trúc đoạn telomeres sẽ trở nên phổ biến trong vòng 5-10 năm tới.

Những phản ứng khác nhau trước việc dự báo tuổi thọ

Dự báo tuổi thọ thông qua phân tích gen không còn là câu chuyện viễn tưởng. Khoa học đã biến ý tưởng này thành sự thực và việc dự báo tuổi thọ đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi. Kiểm tra đoạn telomeres rất đơn giản, nhanh chóng và cho kết quả chính xác cao. Kết hợp với kết quả phân tích mẫu máu và gen. Song quan trọng nhất vẫn là xác định được độ dài của đoạn telomeres trên chuỗi chromosome. Các nhà khoa học gọi độ dài cấu trúc đoạn telomeres là “độ dài sự sống” - “life length” của con người.

Tuy nhiên có những phản ứng khác nhau trước công nghệ phân tích gen dự báo tuổi thọ. Việc phải đối diện với một tin xấu về cuộc sống của mình khó có thể biết được người bệnh sẽ cảm thấy như thế nào. Ngoài ra, sự ra đời của công nghệ dự báo tuổi thọ sinh học còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ và đang vấp phải những tranh cãi. Dù sao việc dự báo chỉ có thể nói lên tuổi thọ về mặt sinh học của con người, chứ không phải là dự báo về tương lai. Theo bác sĩ Elizabeth Blackburn - Trường đại học California San Francisco, Mỹ: Nếu kết quả phân tích gen của một người cho thấy cấu trúc đoạn telomeres có độ dài lớn, song bạn lại thường xuyên hút thuốc lá và uống rượu, thì cũng không ai có thể khẳng định rằng bạn sẽ có thể sống lâu. Hoặc dù cho tuổi thọ sinh học được dự báo là tốt đi chăng nữa song bạn là người cẩu thả trong việc tham gia giao thông thì chỉ cần một lần sang đường thiếu cẩn trọng, tính mạng của bạn cũng có thể bị đe doạ.

( theosuckhoedoisong)