Aspirin, những phát hiện mới

Aspirin (tên khoa học acid acetyl salicylic) là loại thuốc có từ lâu đời, nhưng trong quá trình sử dụng ngày càng khám phá thêm nhiều tác dụng và tác hại của nó trong trị liệu bệnh.

Như chúng ta đều biết, tác dụng của aspirin là hạ nhiệt, giảm đau (có thể do ức chế sự sinh tổng hợp prostaglandin). Ngoài ra, còn có tác dụng chống ngưng kết tiểu cầu, chống đông máu huyết khối.

Thông thường được sử dụng để trị các bệnh như cảm sốt và giảm đau trong các chứng nhức đầu, đau dây thần kinh, đau xương khớp.

Chống chỉ định trong các trường hợp dị ứng với thuốc, loét dạ dày ruột và có tiền sử xuất huyết tiêu hoá, có các rối loạn đông máu, hen, người suy thận. Cần tránh dùng phối hợp với rượu, các corticoid và các chất chống đông máu. Tác dụng không mong muốn xảy ra như  rối loạn tiêu hoá: kích ứng dạ dày, đầy bụng, buồn nôn...

Gần đây các nhà khoa học còn phát hiện nhiều công dụng tuyệt vời của aspirin trong quá trình nghiên cứu hay điều trị.

Aspirin có khả năng giảm ung thư và mất trí nhớ 

Tại hội nghị về việc sử dụng aspirin để ngăn ngừa ung thư được tổ chức tại Luân Đôn (Anh), các chuyên gia y tế đã đưa ra những bằng chứng cho thấy loại thuốc này có tác dụng giảm nguy cơ đau tim và đột qụy, phòng chống nghẽn mạch, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt hoặc ung thư ruột kết.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu 1.000 người có biểu hiện ung thư ruột kết và kết quả cho thấy những người uống aspirrin có nguy cơ phát bệnh giảm 19%.

Một nghiên cứu khác đối với 80.000 phụ nữ cũng cho thấy những người thường xuyên sử dụng aspirin thì nguy cơ ung thư vú giảm 28% so với những người không dùng thuốc.

Theo một nghiên cứu của Đại học Minnessota (Mỹ), aspirin có thể giúp giảm nguy cơ ung thư tụy tạng ở phụ nữ. Ở những người thường dùng thuốc này, nguy cơ ung thư thấp hơn 43% so với những người không dùng. Trong vòng 7 năm (1992 - 1999), các nhà khoa học đã theo dõi việc sử dụng aspirin hoặc các sản phẩm chứa aspirin ở hàng chục nghìn phụ nữ. Những người này được chia thành 4 nhóm: không bao giờ dùng, dùng 1 lần/tuần, 2 - 5 lần mỗi tuần và 6 lần trở lên mỗi tuần. Kết quả cho thấy, những phụ nữ nào càng dùng aspirin thường xuyên thì nguy cơ ung thư tụy tạng càng thấp. Các nghiên cứu trước đây cho thấy, aspirin cũng có tác dụng ngăn ngừa đối với nhiều dạng ung thư khác như ung thư đại tràng, phổi, tuyến tiền liệt...

Ngoài ra, các nhà khoa học còn tìm được bằng chứng cho thấy aspirin có thể ngăn chặn chứng mất trí nhớ do lão suy thường xảy ra ở người trên 70 tuổi.

Aspirin kéo dài tuổi thọ của các cơ quan cấy ghép

Đó là do aspirin có tác dụng chống viêm nhiễm - điều thường xảy ra với các bộ phận cấy ghép một thời gian dài sau khi được phẫu thuật, làm giảm tuổi thọ của chúng. Kết luận này được TS. Zac Varghesse, thuộc Viện Hoàng gia London (Anh) đưa ra.

Ông Varghesse cho biết, dù những ca phẫu thuật có thành công đến 90-99% thì sau 10 năm, khoảng 60% các cơ quan cấy ghép sẽ bị viêm nhiễm. Các tác nhân gây viêm nhiễm làm tích lũy một lượng lớn chất lipid trong tế bào. Điều này gây ra hiện tượng xơ hóa hoặc làm tổn thương bộ phận được cấy ghép ở cơ thể người bệnh. Những triệu chứng này thường rất khó chẩn đoán và xảy ra sau một thời gian dài.

Aspirin không phải lúc nào cũng tốt cho tim mạch

 Một nghiên cứu mới đây cho thấy, 75% bệnh nhân tim mạch có biểu hiện kháng aspirin. Điều đó không chỉ làm giảm hiệu lực của thuốc mà còn tăng nguy cơ tử vong của bệnh nhân.

Để giúp ngăn chặn các cơn đau tim, các bác sĩ thường cho bệnh nhân dùng aspirin vì thuốc này có thể chặn đứng việc hình thành thromboxane A2, một chất tạo ra tiểu cầu, gây đông máu (nguyên nhân dẫn đến các cơn đau tim). Tuy nhiên, theo nghiên cứu nói trên, việc sử dụng aspirin không đủ ngăn cản sự hình thành thromboxane ở những người kháng thuốc. Nguy cơ tử vong vì đau tim ở họ cao hơn 3,5 lần so với những người đáp ứng tốt với aspirin.

Để biết bệnh nhân có kháng aspirin hay không, các bác sĩ chỉ cần thực hiện một thử nghiệm nước tiểu đơn giản. Nếu kháng thuốc, bệnh nhân sẽ được điều trị thêm bằng thuốc chống đông máu.

Aspirin liều thấp cũng có thể gây biến chứng

Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Oxford (Anh) đã đưa ra kết luận: Khoảng 1% bệnh nhân uống aspirin trong thời gian 28 tháng bị chảy máu dạ dày. Nhận xét này được đúc kết từ 24 nghiên cứu, thực hiện trên 66.000 người bệnh dùng aspirin liều thấp. Aspirin thường được sử dụng rộng rãi để phòng bệnh tim. Trước đây, người ta nghĩ rằng việc dùng aspirin hằng ngày với liều thấp ít có nguy cơ gây chảy máu dạ dày như dùng liều cao. Kết luận mới này khiến các bác sĩ và bệnh nhân phải cân nhắc nhiều hơn khi quyết định chọn liệu pháp aspirin.

( Theo BS. Hoàng Thanh Sơn // Báo Sức khỏe đời sống Online )