Các giai đoạn trong điều trị lao

THỜI GIAN ĐIỀU TRỊ LAO

Trực khuẩn lao là trực khuẩn rất đặc biệt, có lớp vò có cấu trúc phong phú, phức tạp làm cho nó khó bị các tế bào miễn dịch của cơ thể tiêu diệt. Hơn nữa ngoài khả năng tồn tại bên ngoài tế bào của cơ thể, trực khuẩn lao còn có thể sống tiềm ẩn bên trong tế bào nên tránh được tác động của thuốc chống lao, duy trì được sự tồn tại và khi có điều kiện thuận lợi thì nó phát triển bên trong tế bào.

Vì thế khó tiêu diệt trực khuẩn lao một cách nhanh chóng như tiêu diệt các vi khuẩn thông thường.

Do vậy việc điều trị lao không thể nhanh mà cần phải điều trị dài ngày.

Tuỳ theo công thức chữa lao mạnh hay yếu, thể bệnh lao mà thời gian điều trị có sự thay đổi.

Thời gian chữa lao thích hợp nhất là thời gian chữa đủ để tiêu diệt hết trực khuẩn lao, ngăn cản có hiệu quả khả năng tái phát thuận lợi cho việc chữa trị của người bệnh, phù hợp với khả năng có thể theo dõi của cơ sở y tế, của người thầy thuốc.

Đối với công thức điều trị thông thường trước đây là 9 tháng, đối với công thức điều trị ngắn hạn hiện nay là 6 - 8 tháng.

Không thể có công thức điều trị lao nào đạt được mục đích điều trị như­ đã nêu trên mà thời gian điều trị dưới 6 tháng.

Do thời gian điều trị lao lâu dài như vậy, chủ yếu bệnh nhân lao được điều trị ngoại trú, tại nhà.

Những trường hợp sau đây cần điều trị tại bệnh viện:

Lao phổi tổn thương rộng, bệnh đang tiến triển, khả năng lây nhiễm cao, không có điều kiện cách li tốt ở nhà v.v...

Các thể lao nặng: lao kê, lao màng não, lao cột sống, đốt sống bị huỷ hoại nhiều, có áp xe lạnh...

- Lao phổi có nguy cơ gây suy hô hấp, lao phổi tổn thương rộng, xơ lồng ngực do lao đang có bội nhiễm phổi phế quản, đang ở trong đợt cấp của tâm phế mạn v.v...

- Các thể lao đang có nguy cơ gây truỵ tuần hoàn: lao màng tim, đợt cấp của tâm phế mạn, lao phổi suy kiệt v.v...

Có các biến chứng nặng, nguy hiểm của bệnh lao: ho ra máu, tràn khí màng phổi, tràn dịch màng phổi, tràn mủ màng phổi do lao, tấc ruột do lao v.v...

Bệnh lao đang cần có sự chăm sóc đặc biệt để chẩn đoán, điều trị cần phải nằm tại bệnh viện: bệnh nhân lao cần soi chụp phế quản, cần chọc hút dịch, chọc hút khí, cần soi màng phổi, cần gây dính màng phổi v.v...

Bệnh nhân lao điều trị bị tai biến nặng do thuốc chống lao gây ra (suy gan, thận.v.v..).

- Bệnh nhân lao có tai biến nặng do các thuốc khác gây ra.

- Bệnh nhân lao phổi không có khả năng điều trị tốt tại nhà, khó giám sát, đang điều trị lao ở giai đoạn tấn công của phác đồ điều trị ngắn hạn v.v...

Tuỳ tình trạng ng­ời bệnh, điều kiện, hoàn cảnh, khả năng tiếp nhận của cơ sở y tế những điểm nêu trên có thể thay đổi cho phù hợp.

Điều kiện để bệnh nhân có thể điều trì tại nhà là:

- Bệnh nhân không trong số những trường hợp phải điều trị tại bệnh viện như đã nêu trên.

Bệnh nhân hiểu biết đầy đủ về thuốc chống lao, cách dùng, liều lượng dùng, thời gian dùng thuốc, các tác dụng phụ và các biến chứng có thể xảy ra khi dùng thuốc.

- Có đầy đủ thuốc theo công thức điều trị.

- Có thể tự theo dõi và có đủ điều kiện để tự theo dõi việc uống thuốc, việc chữa bệnh và những vấn đề có liên quan đến những việc đó (tai biến thuốc v.v...) hoặc có thầy thuốc hoặc người có thể theo dõi, giám sát trực tiếp các việc đó.

ĐIỀU TRỊ LAO CÓ HAI GIAI ĐOẠN

Trực khuẩn lao là trực khuẩn rất đặc biệt, có lớp vò có cấu trúc phong phú, phức tạp làm cho nó khó bị các tế bào miễn dịch của cơ thể tiêu diệt. Hơn nữa ngoài khả năng tồn tại bên ngoài tế bào của cơ thể, trực khuẩn lao còn có thể sống tiềm ẩn bên trong tế bào nên tránh được tác động của thuốc chống lao, duy trì được sự tồn tại và khi có điều kiện thuận lợi thì nó phát triển bên trong tế bào.

Vì thế khó tiêu diệt trực khuẩn lao một cách nhanh chóng như tiêu diệt các vi khuẩn thông thường.

Do vậy việc điều trị lao không thể nhanh mà cần phải điều trị dài ngày.

Tuỳ theo công thức chữa lao mạnh hay yếu, thể bệnh lao mà thời gian điều trị có sự thay đổi.

Thời gian chữa lao thích hợp nhất là thời gian chữa đủ để tiêu diệt hết trực khuẩn lao, ngăn cản có hiệu quả khả năng tái phát thuận lợi cho việc chữa trị của người bệnh, phù hợp với khả năng có thể theo dõi của cơ sở y tế, của người thầy thuốc.

Đối với công thức điều trị thông thường trước đây là 9 tháng, đối với công thức điều trị ngắn hạn hiện nay là 6 - 8 tháng.

Không thể có công thức điều trị lao nào đạt được mục đích điều trị như­ đã nêu trên mà thời gian điều trị dưới 6 tháng.

Do thời gian điều trị lao lâu dài như vậy, chủ yếu bệnh nhân lao được điều trị ngoại trú, tại nhà.

Những trường hợp sau đây cần điều trị tại bệnh viện:

Lao phổi tổn thương rộng, bệnh đang tiến triển, khả năng lây nhiễm cao, không có điều kiện cách li tốt ở nhà v.v...

Các thể lao nặng: lao kê, lao màng não, lao cột sống, đốt sống bị huỷ hoại nhiều, có áp xe lạnh...

- Lao phổi có nguy cơ gây suy hô hấp, lao phổi tổn thương rộng, xơ lồng ngực do lao đang có bội nhiễm phổi phế quản, đang ở trong đợt cấp của tâm phế mạn v.v...

- Các thể lao đang có nguy cơ gây truỵ tuần hoàn: lao màng tim, đợt cấp của tâm phế mạn, lao phổi suy kiệt v.v...

Có các biến chứng nặng, nguy hiểm của bệnh lao: ho ra máu, tràn khí màng phổi, tràn dịch màng phổi, tràn mủ màng phổi do lao, tấc ruột do lao v.v...

Bệnh lao đang cần có sự chăm sóc đặc biệt để chẩn đoán, điều trị cần phải nằm tại bệnh viện: bệnh nhân lao cần soi chụp phế quản, cần chọc hút dịch, chọc hút khí, cần soi màng phổi, cần gây dính màng phổi v.v...

Bệnh nhân lao điều trị bị tai biến nặng do thuốc chống lao gây ra (suy gan, thận.v.v..).

- Bệnh nhân lao có tai biến nặng do các thuốc khác gây ra.

- Bệnh nhân lao phổi không có khả năng điều trị tốt tại nhà, khó giám sát, đang điều trị lao ở giai đoạn tấn công của phác đồ điều trị ngắn hạn v.v...

Tuỳ tình trạng ng­ời bệnh, điều kiện, hoàn cảnh, khả năng tiếp nhận của cơ sở y tế những điểm nêu trên có thể thay đổi cho phù hợp.

Điều kiện để bệnh nhân có thể điều trì tại nhà là:

- Bệnh nhân không trong số những trường hợp phải điều trị tại bệnh viện như đã nêu trên.

Bệnh nhân hiểu biết đầy đủ về thuốc chống lao, cách dùng, liều lượng dùng, thời gian dùng thuốc, các tác dụng phụ và các biến chứng có thể xảy ra khi dùng thuốc.

- Có đầy đủ thuốc theo công thức điều trị.

- Có thể tự theo dõi và có đủ điều kiện để tự theo dõi việc uống thuốc, việc chữa bệnh và những vấn đề có liên quan đến những việc đó (tai biến thuốc v.v...) hoặc có thầy thuốc hoặc người có thể theo dõi, giám sát trực tiếp các việc đó.