Đái tháo đường dẫn đến loãng xương

 Loãng xương là một loại bệnh về rối loạn chuyển hoá xương một cách âm thầm, lặng lẽ, không dễ phát hiện ở giai đoạn sớm. Là một loại bệnh toàn thân mà đặc điểm chính là sự giảm sút mật độ xương, kết cấu các tổ chức xương bị phá vỡ dẫn đến giòn xương, dễ gãy.

Loãng xương không chỉ đem lại nỗi đau khổ cho bệnh nhân, mà còn gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng về gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội. Đặc biệt ở bệnh nhân đái tháo đường thì càng tạo thành một vòng xoắn bệnh lý, làm cho bệnh nặng lên, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, giảm khả năng lao động và có thể dẫn đến tàn tật suốt đời.

1. Đái tháo đường ảnh hưởng đối với chuyển hoá Canxi, Phốt pho và các khoáng chất:

Nguồn: vietnamnet.vn

Những bệnh nhân đái tháo đường typ I cũng như typ II nếu không được điều trị tốt, đường huyết tăng cao, lượng đường bị đào thải ra ngoài theo nước tiểu nhiều kéo theo lượng Canxi, Phot pho cũng bị đào thải ra nhiều. Những khoáng chất này là thành phần chủ yếu của muối xương, nếu bị mất đi một số lượng lớn sẽ dẫn đến giảm sút mật độ xương gây ra loãng xương. Qua quan sát trên lâm sàng phát hiện thấy đường huyết lúc đói và số lượng đường trong nước tiểu càng tăng cao thì mật độ xương càng thấp, loãng xương càng dễ hình thành. Nếu đường huyết giảm xuống gần với trị số bình thường thì Canxi niệu cũng giảm xuống mức bình thường.

2. Đái tháo đường và chuyển hoá xương:

Sự chuyển hoá cơ bản của xương chủ yếu dựa vào việc hình thành và tiêu huỷ xương. Sự hình thành của xương chủ yếu là chức năng của tế bào xương trưởng thành, quá trình tiêu huỷ xương dựa vào chức năng của huỷ cốt bào. Đái tháo đường chủ yếu ảnh hưởng đến sự chuyển hoá của xương là do sự suy giảm chức năng của tế bào cốt trưởng thành làm cho sự hình thành xương hoặc bị giảm sút, hoặc bị chậm lại nhưng quá trình tiêu huỷ của xương hoặc vẫn bình thường, hoặc tăng hoặc giảm. Ngoài ra, hiện nay còn phát hiện ra rằng trên tế bào cốt trưởng thành có các thụ thể của Insulin có thể làm tăng chức năng và tăng sinh tế bào cốt trưởng thành.Vì vậy nếu thiếu Insulin sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của xương. Chính vì những nguyên nhân này mà bệnh nhân đái tháo đường có biến chứng bệnh lý về xương, mật độ xương giảm sút hoặc loãng xương.

3. Đái tháo đường ảnh hưởng đến mật độ xương:

Dùng phương pháp đo đậm độ xương kép (DEXA) đo mật độ xương vùng thắt lưng, đoạn trên xương đùi trên bệnh nhân đái tháo đường cho thấy sự thay đổi mật độ xương giữa bệnh nhân đái tháo đường typ I và typ II hoàn toàn khác biệt. Mật độ xương bị giảm sút thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường typ I là do bệnh nhân đái tháo đường typ I thường mắc ở lứa tuổi trẻ, trước 20 tuổi, chính lúc này là giai đoạn xương đang phát triển mạnh, người bệnh thường gầy nhiều và sự thiếu hụt insulin đều có liên quan đến sự phát triển của xương.

Nhiều báo cáo đã chứng minh có sự liên quan giữa sự mất đi của hàm lượng xương ở bệnh nhân đái tháo đường và giới tính; quá trình phát triển bệnh và các yếu tố ảnh hưởng đến mật độ xương, bệnh nhân nữ, người mắc bệnh lâu năm thì lượng xương mất đi càng nhiều.

4. Đái tháo đường và gãy xương:

Nguy hiểm lớn nhất của loãng xương là gãy xương. Một số nghiên cứu chứng minh rằng nguy cơ gãy xương bàn chân và xương ngón chân trên bệnh nhân đái tháo đường so với người bình thường tăng gấp 3 lần, điều này có thể có liên quan với bệnh lý thần kinh, bệnh lý mạch máu do đái tháo đường. Ngoài ra, đối với những bệnh nhân đái tháo đường có thị lực giảm, hay yếu nửa người thì càng dễ ngã và đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến gãy xương.

Gãy đoạn trên xương đùi rất thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường lớn tuổi do bệnh nhân đồng thời có kèm theo loãng xương trầm trọng.Thông thường cho rằng bệnh nhân đái tháo đường thường kèm theo có sự rối loạn về chuyển hoá và nội tiết, đồng thời kèm theo có bệnh lý về mạch máu, trong đó bao gồm vi mao mạch xương dẫn đến giảm dinh dưỡng xương, giảm hình thành xương, tăng tiêu huỷ xương tiến tới thúc đẩy quá trình loãng xương. Vì vậy ở những nơi máu được cung cấp quá ít như đoạn trên xương đùi dễ bị loãng xương nghiêm trọng hoặc thậm chí dễ gãy xương.