Rối loạn mỡ máu: bệnh có thể gặp ở tất cả mọi người

 Nếu như trước đây rối loạn mỡ máu chỉ xuất hiện ở người béo phì, người lớn tuổi… thì nay người trẻ tuổi, vóc dáng bình thường cũng gặp rắc rối với chứng rối loạn mỡ máu.

Rối loạn mỡ máu dễ béo bụng

Rối loạn mỡ trong máu, còn gọi là tăng mỡ trong máu hay tăng cholesterol máu và là bệnh khá phổ biến hiện nay.

Bệnh này thường xảy ra ở những người dư cân, béo phì. Tuy nhiên có nhiều người gầy, những người không ăn nhiều mỡ, trứng vẫn bị rối loạn mỡ máu.

Anh Phan Văn Hoàn ở Quảng Ninh mới ngoài 30 tuổi đã phải nhận kết quả rối loạn mỡ máu sau khi khám sức khỏe định kỳ. 

Là nhân viên kinh doanh của một công ty nước ngoài, anh Hoàn thường xuyên phải giao lưu với khách hàng trên bàn nhậu, vì thế chỉ sau hơn 1 năm đi làm anh đã tăng cân nhanh chóng, nhất là phần bụng trông như phụ nữ có bầu vài tháng.

Thế nhưng, chưa bao giờ anh Hoàn cảm thấy lo lắng về sức khỏe của mình vì anh rất ít khi ốm đau. Chỉ đến dịp hè vừa rồi, anh đưa vợ con đi khám sức khỏe tổng thể thì mới nhận được “tin dữ” là mình bị rối loạn mỡ máu phải thực hiện theo phác đồ điều trị của bác sĩ.

Thừa mỡ máu dễ tăng huyết áp, tai biến đột ngột

Sau khi nghỉ hưu, ông Nguyễn Xuân Hạnh ở Thạch Thất, Hà Nội béo lên trông thấy cho dù ông đã ngoài 60 tuổi. Chỉ trong khoảng 4 tháng mà ông từ 67 lên 78kg. Ban đầu mọi người trong nhà thấy mừng vì ông tăng cân đều, ăn uống ngon miệng hẳn lên. Nhưng trọng lượng tăng không ngừng khiến mọi người bắt đầu lo lắng. 

Cùng với việc tăng cân, ông luôn thấy trong người mệt mỏi, hay bị tăng huyết áp đột ngột khiến người thân trong gia đình nhiều phen hú vía. Ông cho rằng đó là triệu chứng sức khỏe tuổi già, nhưng các con ông thì nhất quyết khuyên ông lên đi khám.

Lần gần đây nhất, ông lên cơn tai biến nhẹ đi viện cấp cứu, làm xét nghiệm máu chỉ số cholesterol trong máu cao 7,3mmol/l. Bác sĩ kết luận, ông Hạnh bị rối loạn mỡ máu cần điều chỉnh chế độ ăn uống, tập luyện,… kết hợp điều trị bằng thuốc.

Không phải ai cũng may mắn như ông Hạnh, thực tế nhiều bệnh nhân rối loạn mỡ máu bị tai biến đột ngột, nhồi máu cơ tim để lại di chứng đáng sợ, người thi bị liệt nửa người, người thì mất khả năng nói…

Đề phòng chứng rối loạn mỡ máu

Rối loạn mỡ trong máu là nguy cơ chính của nhiều bệnh nguy hiểm như xơ mỡ động mạch, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, cao huyết áp...

Rối loạn mỡ máu hay còn gọi là chứng rối loạn lipit máu. Các loại lipit trong cơ thể bao gồm: triglyceride, phospholipid và cholesterol. 

Cholesterol có hai nguồn gốc, 30% ngoại sinh từ các thức ăn có nguồn gốc động vật và 70% nội sinh do gan tổng hợp.

Những mảng cholesterol khi trôi lơ lửng trong mạch máu, gặp nơi thích hợp sẽ lắng đọng, bám vào thành của các mạch máu tạo thành mảng xơ vữa mạch máu. Những mảng xơ vữa này tích tụ nhiều làm gây hẹp lòng mạch máu, làm dòng máu chảy yếu, giảm nuôi dưỡng các bộ phận cơ thể, thành mạch máu trở nên cứng, giòn, mất tính đàn hồi ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của các cơ quan như não, tim, thận… Máu chảy yếu làm tim phải cố gắng co bóp để thắng sức cản của mạch máu bị xơ vữa, lâu dần có thể dẫn đến cao huyết áp và suy tim.

Mạch máu não bị xơ vữa trở nên giòn và dễ vỡ trong cơn cao huyết áp, dễ bị tắc nghẽn bởi mảng xơ vữa làm não thiếu máu nuôi, gây những cơn tai biến đột ngột. Mạch vành nuôi tim nếu bị xơ vữa sẽ gây những cơn thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim rất dễ dẫn đến tử vong. Ngoài ra, mỡ máu cao cũng là một triệu chứng trong hội chứng chuyển hoá với nguy cơ cao huyết áp, béo bụng và tăng đường huyết.

Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, Viện Dinh dưỡng quốc gia, rối loạn lipid máu là tình trạng rối loạn chuyển hóa các lipoprotein có chức năng chuyên chở chất béo trong máu khiến mỡ bị thừa không thể tiêu hóa. Bệnh rối loạn mỡ máu ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tim mạch và thường xuất hiện ở người trưởng thành tuy nhiên vẫn có thể phòng ngừa.

Để đề phòng chứng rối loạn mỡ máu trước tiên cần duy trì cân nặng phù hợp chiều cao, ăn ít mỡ (lipit), hạn chế liphit bão hòa. Đặc biệt, người thừa cân béo phì, cao huyết áp, tăng mỡ máu… nên chú ý lượng mỡ trong khẩu phần ăn như uống sữa tách béo, hạn chế ăn thức ăn chiên, xào; dùng ít bơ, margarine, dầu; tránh ăn thức ăn mua tại nhà hàng; tăng khẩu phần trái cây, rau củ, hạn chế rượu bia; tăng cường vận động, tập thể dục 30 phút/ngày, ít nhất bốn lần/tuần, đi bộ khoảng 30-45 phút/ngày.

Tiến sĩ Lâm cho biết, để đánh giá cholesterol cao hay thấp tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm. Nếu kết quả dưới 5,2mmol/l, tức dưới 200mg/100ml là bình thường. Nếu kết quả cao hơn, từ 5,2- 6,2 mmol/l, tức là từ 200-240mg/100ml là hơi cao. Nếu kết quả xét nghiệm trên 6,2mmol/l tức là vượt quá ngưỡng 240mg/100ml thì là tăng cholesterol rõ ràng, có nguy cơ cao vữa xơ động mạch. Vì vậy, bệnh nhân nên chú ý khám sức khỏe định kỳ.

Theo afamily.vn