Tràn dịch màng phổi

Ông nội em năm nay 70 tuổi vừa mới phát hiện bị bệnh tràn dịch màng phổi.Vì vậy bác sĩ đã cho nhập viện và cách độ 2 ngày rút dịch một lần,mỗi lần như vậy rút ra khoảng 1 lít dịch. Dịch rút ra có màu vàng như trà không có mủ hay máu. Đến khi có có kết quả xét nghiệm thì các bác sĩ không tìm được vi khuẩn gây ra bệnh hay tế bào ung thư dù đã làm các cách như nuôi cấy để tìm ra hướng trị liệu thích hợp. Triệu chứng bệnh của ông em là ho có đờm nhưng không khó thở, không có máu mà chỉ có cảm giác ăn không ngon,khó tiêu và rất mệt khi đi lại. Xin hỏi bác sĩ bệnh của ông em là do nguyên nhân gì gây ra và xin cho biết cách điều trỉ ? (Nguyễn Thị Bảo Trân)

(Thông tin tư vấn sau đây chỉ mang tính tham khảo - không tự ý chữa bệnh theo thông tin này)

Trả lời:

hiện như thế nào và nguyên nhân gì gây tràn dịch màng phổi là những vấn đề được nhiều người quan tâm.

Màng phổi gồm lá thành và lá tạng, giữa hai lá là khoang màng phổi. Bình thường trong khoang màng phổi có một ít chất dịch lỏng để cho phổi hoạt động dễ dàng. Trong trường hợp bệnh lý, có sự tích đọng dịch ở trong khoang màng phổi, gây ra tràn dịch màng phổi.

Triệu chứng của tràn dịch màng phổi

Đau ngực, đau âm ỉ bên tràn dịch, nằm nghiêng về bên đó thì đau tăng. Ho khan khi thay đổi tư thế, khó thở ngày một tăng. Có thể sốt 38,5o hay cao hơn. Chụp Xquang phổi thấy hình mờ đậm, đồng đều, dịch thường ở dưới thấp, có khi mờ ở cả hai bên phổi, tim bị đẩy sang bên đối diện. Nếu có nghi ngờ có ung thư màng phổi hay mảng cặn màng phổi thì phải chụp cắt lớp vi tính lồng ngực. Chọc dò màng phổi có dịch, màu dịch có thể vàng chanh, trong, màu hồng hoặc đục như nước vo gạo, như mủ. Để xác định nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi, người ta dựa vào màu sắc dịch, các xét nghiệm vi khuẩn, sinh hóa, tế bào học, và dựa vào việc thăm khám toàn thân, khám các cơ quan khác có liên quan.

Các bệnh gây tràn dịch màng phổi

tràn dịch màng phổi do lao: Hay sốt về chiều, sút cân, có thể có lao phổi. Nước dịch vàng chanh, phản ứng rivalta dương tính (+), trong dịch có nhiều bạch cầu lymphô, bạch cầu đa nhân, có thể tìm thấy vi khuẩn lao. Mantoux (+).

Viêm phổi - màng phổi: Sốt cao, đau ngực, ho có đờm. Chụp Xquang lồng ngực thấy tổn thương phổi và tràn dịch màng phổi. Chọc hút dịch có màu vàng chanh hoặc mủ đục. Vi khuẩn gây bệnh thường do tụ cầu vàng, phế cầu, liên cầu. Xét nghiệm máu, bạch cầu đa nhân trung tính tăng cao. Điều trị kháng sinh, hút rửa màng phổi kết quả rất tốt.

Tràn dịch màng phổi do amíp: Bệnh nhân có tiền sử lỵ amíp, đau bụng quặn, mót rặn, phân có máu mũi, gan to, sốt cao... Dịch có màu vàng chanh hoặc màu cà phê sữa. Có thể tìm thấy amíp trong dịch.

Tràn dịch màng phổi do sán lá phổi (paragonimus westermann): Dịch thường vàng chanh, lượng dịch nhiều, có thể tìm thấy trứng sán trong dịch màng phổi hoặc trong đờm. Bệnh thường gặp ở vùng núi Tây Bắc, đồng bào có tập quán ăn cua sống hoặc nấu chưa chín.

Tràn dịch màng phổi do ung thư: Gặp ở người lớn tuổi, hút thuốc lào, thuốc lá. Ung thư màng phổi hoặc ung thư phế quản, xương, ung thư máu... di căn đến màng phổi. Dịch màu vàng chanh hay màu nước vang đỏ, lượng dịch vừa phải, nhưng tái phát nhanh sau hút tháo dịch. Toàn thân suy sụp nhanh. Xét nghiệm dịch màng phổi thấy tế bào không điển hình 50%. Sinh thiết màng phổi có tế bào ung thư dương tính từ 50-70%. Phản ứng mantoux âm tính (-).

Hội chứng Demon Meigs: tràn dịch màng phổi màu vàng chanh và có u nang buồng trứng. Cắt bỏ u nang buồng trứng, dịch sẽ hết.

Suy tim sung huyết: Rất hay gặp. Bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch, tâm phế mạn, suy tim gây phù hai chân, đái ít, khó thở. Tràn dịch có thể một hoặc hai bên, lượng dịch ít, màu trong.

Xơ gan, cổ trướng: Bệnh nhân có tiền sử nghiện rượu, bị xơ gan lúc nào không biết. Gan to, không sốt. Dịch ít, trong hoặc vàng chanh.

Hội chứng thận hư, suy giáp trạng: Bệnh nhân có phù toàn thân, dịch trong vắt.

Tràn dịch màng phổi dưỡng chấp: Lượng dịch nhiều, đục như sữa, xét nghiệm dịch có cholesterol và triglycerid. Thường do chèn ép hoặc tổn thương ống dưỡng chấp trong lồng ngực. Nguyên nhân do giun chỉ, thường có phù chân voi, bìu to, đái ra dưỡng chấp. Ống ngực bị tổn thương còn do biến chứng sau phẫu thuật lồng ngực.

Tràn dịch màng phổi do chấn thương: Bệnh nhân đau nơi bị va chạm, khó thở. Chụp Xquang phổi thấy tràn dịch màng phổi, có khi gãy hoặc rạn xương sườn. Chọc hút dịch có máu, trường hợp này thường điều trị nội khoa nhưng có trường hợp phải xử trí bằng phẫu thuật.

Ngoài ra, tràn dịch màng phổi còn gặp trong các bệnh nhồi máu phổi, nhồi máu cơ tim, nấm phổi, hodgkin, bệnh saccoid...

Về điều trị tràn dịch màng phổi

Nói chung, tràn dịch màng phổi do bất cứ nguyên nhân gì cũng phải chọc hút dịch để làm xét nghiệm, làm sinh thiết, để tháo bớt dịch cho bệnh nhân dễ thở hoặc rửa màng phổi. Mỗi lần hút nên lấy không quá 1 lít dịch. Tùy theo nguyên nhân gây tràn dịch mà có chỉ định điều trị thích hợp như nhiễm khuẩn, điều trị bằng kháng sinh; ung thư điều trị bằng phẫu thuật và hóa chất; điều trị suy tim, suy thận, xơ gan, áp-xe gan. Sau khi điều trị dịch màng phổi hết, phải tiến hành tập thở, cho thuốc chống dính để tránh dày dính màng phổi.

Trường hợp của Ông, bạn nên đưa ông đi khám lại để có sự chẩn đoán bệnh chính xác và sự tư vấn tốt nhất từ bác sĩ.

Chúc bạn và gia đình sức khoẻ.